Mavi Laboratuarlar Grubu 2015
HIV ("Human ImmunodeficiencyVirus", İnsanİmmün Yetmezlik Virüsü) enfeksiyonu, etken virüsün etkisiyle bağışıklık sisteminin giderek baskılandığı kronik bir enfeksiyon hastalığıdır. Aids belirtileri ve klinik bulguları belli evrelerde değişkenlik gösterebilir. Vücudun HIV ile enfekte olmasının ardından Aids belirtileri pek dikkat çekmemektedir. Yaşanan belirtiler AIDS ’e özgü belirtiler olmamasından kaynaklı olarakbazen anlaşılamamaktadır.Bu noktada HIV testi yaptırmak birden fazla partnerle korunmasız olarak cinsel ilişkiye giriliyorsa kişi için önem taşımaktadır.
Hastalığın etkeni olan virüs (HIV), retrovirüs ailesine mensup bir lentivirüstür. Lentivirüsler, tek sarmallı RNA içeren zarflı virüslerdir. Reversetranskriptaz enzimi aracılığı ile genetik materyallerini çift sarmallı DNA'ya çevirip konakçı kromozomuna entegre etme özelliklerine sahiptir.
İnsan lenfositlerinin yüzeyinde, hücre aktivitesi ve fonksiyonunda rol alan spesifikglikoproteinler mevcuttur. CD4 hücre yüzey antijeni taşıyan lenfositler,immünolojik reaksiyonlara yardım eden hücrelerdir. CD4 + lenfositler aynı zamanda HIV enfeksiyonununprimer hedefleridir. HIV enfeksiyonun seyri boyunca CD4 +T hücre sayısı giderek azalır buna bağlı olarak da Aids belirtileri için karakteristik fırsatçıenfeksiyonlar ve kanserler ortaya çıkar.
Virüs alındıktan sonra hastalık belli evrelerle seyreder.
HIV enfeksiyonunun doğal seyri yedi evreye ayrılarak incelenmektedir.
HIV, vücuda alındıktan 1-6 hafta içerisinde ilk çoğalma döneminde akut enfeksiyona neden olur. Bu dönemde görülen belirtiler ve klinik bulgular, HIV enfeksiyonuna özgü değildir ve değişkendir. Semptomlar ve görülme sıklıkları şu şekilde belirtilmektedir:
Bir kısım vakada menenjit, ensefalit gibi sinir sistemi bulgularına rastlanır. Bütün bu bulgular 2-4 hafta içerisinde tedavi gerektirmeden geçer. Akut enfeksiyon döneminden itibaren kişi bulaştırıcıdır.
Virüsün vücuda girişini takiben, % 95 vakada 6-12 hafta içerisinde HIV'ekarşı antikorlar gelişir. Bu antikorlarınhastalığın ilerlemesini engelleyici etkileri yoktur, ancak hastalığın teşhisi açısından önem taşırlar. Bu döneme "serokonversiyon dönemi" denmektedir. Antikorlar gelişene kadar geçen sürede, kanda virüs mevcuttur ve hasta bulaştırıcıdır.
Serokonversiyon döneminden sonra enfekte kişiler "AsemptomatikDönem"e girerler. Bu dönemde kişilerde hiçbir belirti ve bulgu yoktur, ama bulaştırıcıdırlar. Asemptomatik dönem 6,5-13 yıl (ortalama 8-10 yıl) sürer. Ancak vakaların %20-30'u ortalama 1,5-5 yıl içerisinde bir sonraki döneme geçebilmektedir. Bu süreyi etkileyen faktörler virüsün alınma yolu, hastanınyaşı ve virüsün virülansıdır. Transfüzyon yolu ile alanlarda virüs yükü daha fazla olduğundan süre 6 yıl olmakta, virüsü cinsel temasla alan homoseksüel erkeklerde ise bu süre 10-12 yılauzamaktadır.
Fizik muayene bu dönemde genellikle normaldir. %40-50 vakada fizik muayenede yaygınlenfadenopati saptanabilir. Lenf bezi büyümeleri HIV enfeksiyonudışında değişik hastalıklarda da görülebilmektedir. HIV enfeksiyonundan olduğunun belirlenebilmesi için lenf bezi büyümelerinin kasıkdışında en az iki ayrı bölgede olması, büyüklüklerinin 0.5-2 cm çapındaolması ve 3 aydan daha uzun bir süre büyük kalması gerekmektedir. Klinik yönden bu dönem latent bir dönemdir. Ancak lenfatik dokularda virüs çoğalmaya devam etmekte ve CD4 hücre sayısıprogresif olarak azalmaktadır.
Hastalarda ilk kez doktora başvurmalarına neden olan belirtilerin başladığı dönemdir. Halsizlik, baş ağrısı, vücut ağırlığının %10'undan fazla kilo kaybı, nedeni bulunamayan ateş, bir aydan daha uzun süren ve tedavi edilemeyen ishal, deride pullanmalarla seyreden bir hastalık olan seboreik dermatit, yaygın ve sıkherpes virüs enfeksiyonları, ağızda mantar enfeksiyonlari en sıkkarşılaşılan belirti ve bulgulardır.
CD4 hücre sayımı ile beraber kandaki virüs miktarını gösteren viral yük tayinininHIV RNA PCR testinin yapılması ve tedavinin bu parametrelere göre planlanması gerekir.
Bu dönemde bağışıklık eksikliği iyice belirgin bir hale gelir, fırsatçıenfeksiyon veya kanserler ortaya çıkabilir. Yaygınkullanımında HIV ile ilgili tüm hastalıklar genel olarak AIDS adı ile anılmakta ise de aslındavirüs vücuda alındıktan sonra geçirilen tüm dönemler HIV enfeksiyonu, bunun son basamağı da AIDS dönemidir. AIDS'i belirleyen hastalıklar, bağışıklık sistemi sağlam kişilerde hastalık yapmayan ya da bazı özel durumlarda çok seyrek hastalık yapabilen, parazit, virüs ve mantarların neden olduğu bazıenfeksiyonhastalıklarıile, Kaposi sarkomu, beyin lenfoması gibi bazı özel tür kanser hastalıklarıdır, özellikle bu dönemde fırsatçıenfeksiyonlarıntanısı, tedavisi ve profilaksisi (önleyici tedavisi) önem taşımaktadır.
Gözün retina tabakasının virüse bağlıenfeksiyonu olan sitomegalovirüs (CMV) retiniti görülebilir. Bu evreye gelmiş hastalarda, antiretroviral tedaviye rağmen ortalama 2 yıl içerisinde yeni bir AIDS göstergesi hastalığın ortaya çıkışı engellenememektedir.
Deri hastalıkları HIV enfeksiyonun sık karşılaşılan komplikasyonlarındandır.
AIDS tablosu geliştiğinde ise enfeksiyon lar kronik hal alır ve deride firsatçı enfeksiyonlar görülebilir.
HIV enfeksiyonunun seyri sırasinda oral kavitede pek çok lezyon ortaya çıkabilir. En sık karşılaşılan pamukçuk diye de bilinen mantar enfeksiyonudur . En sık etkeni Candida türü mantarlardır. Yutma güçlüğü ve tat alma duyusunda bozukluğa neden olur.
HIV enfeksiyonun seyri sırasında en sık karşılaşılan akciğer hastalığı, Pneumocystis carinii adı verilen bir tür mantara bağlı olarak gelişen zatürre (pnömoni)dir. Pneumocystis carinii Pnömonisi (PCP), ateş, gece terlemesi kilo kaybı, artan öksürük ve nefes darlığı yakınmalarının olduğu bir tablodur. Tedavisinde, trimethoprim-sulfamethoksazol isimli antibiyotik kullanılır. Tedavi sonrasında da tekrarlamasını önlemek için aynı antibiyotik daha düşük dozlarda kullanılmalıdır.
HIV ile enfekte hastalarda tüberküloz görülme sıklığı HIV ile enfekte olmayanlara göre daha fazladır. Tüberküloz tedavi süresi 6-12 aydır. Tüberküloz tedavisinde kullanılan bazı ilaçların, HIV enfeksiyonu tedavisi için kullanılan ilaçlarla etkileşimi vardır. Bu konuda dikkatli olunmalıdır.
HIV enfeksiyonu seyri sırasında en sık tespit edilen kardiyovasküler problem kalp zarında sıvı toplanmasıdır.(perikardiyal effüzyon)
Anemi (kansızlık), AIDS hastalarındaki en sık kan hastalığıdır. Hastalığın kendine bağlı olarak görülebileceği gibi mide-barsak sisteminden kan kaybı nedeniyle de görülebilir.
Virüsün ana hedefi olan CD4 + lenfositlerin sayısı giderek azalır.
HIV sinir sisteminde değişik klinik tablolara neden olabilen bir virüstür.
Toksoplazmoz : Toxoplasmagondiiadinda bir parazitin neden olduğu infeksiyondur. Hastalarda, ateş, başağrısı, tıpkı felçte olduğu gibi kollarda, bacaklarda kuvvetsizlik yakınmaları olur. Tanı için beyin tomografisi kullanılır.
Kriptokokkoz : Cryptococcusneoformans, adlı mantarın neden olduğu menenjit olan bu tablo AIDS hastalarında toksoplazmozis ve lenfomadan sonra üçüncü en sık santral sinir sistemi hastalığıdır.
Sitomegalovirusinfeksiyonu : Cytomegalovirus (CMV) infeksiyonuAIDS'lu hastalarda çok sıktır. Retinada enfeksiyonyapıp körlüğe ve değişik nörolojik hastalıklara neden olabilmektedir.
Beyinde Lenfoma: AIDS hastalarinin % 5'inde görülür. Hastanın giderek nörolojik fonksiyonlarını kaybetmesine neden olur.
Düşünme, motor ve davranışbozuklukları ile giden bir tablodur. Genellikle HIV enfeksiyonunun geç evre komplikasyonlarındandır.
HIV ile enfekte hastalardaki en sık kanserdir. Patogenezinde "Human HerpesVirüs 8" (HHV8) olarak tanımlanan bir virüsün rolü vardır. Mor, kırmızı renkli kanser dokusu yüzde, kol ve bacaklarda görülebilir. Tedavisinde kemoterapi ve radyoterapiden faydalanılır.
HIV ile ilişkili en sık ikinci kanser lenf hücrelerinden kaynaklanan bir tür kanser olan lenfomadır. Hastalar ateş, kilo kaybı ve büyümüş lenf bezlerinden yakınır.
HIV ile enfekte hastalarda sıktır.
Bu internet sitesi ve içeriği sadece bilgilendirme amaçlı olup, herhangi bir şekilde tıbbi öneri verme amacı ile oluşturulmamıştır. Sitedeki bilgilerin, hekim muayene ve konsültasyonu sonucu sağlanan bilgilerle kıyaslanamayacağı kullanıcılar tarafından göz önünde bulundurulmalıdır.
Copyright ©2015 Mavi Laboratuarlar Grubu - Tüm Hakları Saklıdır.
