AIDS birden fazla yol ile kişiden kişiye bulaşı mümkündür. Korunmasız cinsel ilişki, kan teması ve anneden bebeğe olmak üzere 3 farklı yol ile bulaşabilmektedir. HIV pozitif partner ile cinsel ilişki kuran kişi başka cinsel hastalık taşıyorsa (herpes, frengi, HPV ve diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar) doku hasarı nedeniyle bulaşma riski katlanarak artar. Ayrıca partnerin yaşı, hastalığın evresi, ilişkinin şekli ile risk değişir. Kadınlarda menstrüal kanama zamanındaki ilişkide risk yüksektir. Ne kadar farklı kişi ile şüpheli cinsel temas kurulursa HIV kapma olasılığı o denli artar.

AIDS ‘in Bulaşma Yolları Nelerdir?

• Korunmasız cinsel ilişki ile geçiş
• Kan teması ve nakli ile geçiş
• Organ nakli ve ortak enjektör kullanımı ile geçiş
• Anneden bebeğe plesanta veya emzirme yolu ile geçiş

Korunmasız Cinsel İlişki yollarını inceleyecek olursak;

Vajinal İlişki;

AIDS insandan insana en fazla cinsel ilişkisi yoluyla bulaşmaktadır. Bulaş enfekte sperm veya enfekte vajinal sıvılarla temas sonucunda olur. HIV pozitif kişiden cinsel partnerine HIV/AIDS kolay bir şekilde bulaşabilir. HIV cinsel ilişki sırasında bütünlüğü bozulmuş vajina ve penis mukozlarından içeri girebilmektedir.

Korunmasız tek bir cinsel ilişkide AIDS’ in bulaşma riski tam olarak bilinememektedir. Ancak erkekten kadına bulaşma olasılığı, kadından erkeğe bulaşma olasılığından daha yüksektir. Bunun başka bir nedeni ise erkeklerde ki meninin HIV içermesi olduğu düşünülmektedir.

Oral İlişki;

AIDS denildiğinde oral yolla bulaşma riski diğer bulaşma yollarına göre istatistik olarak çok daha düşüktür. Fakat Oral ilişki yoluyla da bulaş söz konusudur. Kişinin şayet ağzında herhangi bir çatlak, kanayan diş eti ve yara benzeri açık bir kısım var ise bulaş buradan gerçekleşebilmektedir. Spermde ve vajinal sıvının HIV içermesi oral ilişkide önemli yer tutmaktadır. Her ne kadar bulaş riski çok düşük olsa da maalesef bulaş söz konusudur.

Anal İlişki;

AIDS bulaşmasında en yaygın bulaş yollarından bir tanesi Anal ilişki yoluyla bulaştır. İstatistik olarak da en yaygın bulaş anal ilişki yoluyla gerçekleşmektedir. Burada bulaş riskinin çok fazla olmasının sebebi anal bölgede bulunan kılcal damarların çatlamasından kaynaklıdır. Homoseksüel ilişkilerde HIV/AIDS bulaşının yüksek olmasının sebebi de anal ilişki kaynaklıdır.

AIDS ‘in diğer bulaşma yolları

Direkt Kan Teması Veya Nakli İle Geçiş

Kan yoluyla AIDS bulaşmasını incelediğimizde, direkt kan nakli, delici kesici alet yaralanmaları, organ nakli ve ortak enjektör kullanımı gibi etkenler bu bulaşa yol açmaktadır.

Ülkemizde 1987 den bu yana kan nakli öncesinde kişiler AIDS açısından taranmaktadır. Diğer bulaş yollarına göre kan ve kan ürünleriyle bulaş nadirdir.

Virüs HIV pozitif olan kişinin kanında bulunur bu sebepten herhangi bir kan naklinde bulaş neredeyse kaçınılmazdır. Bunların önlenmesi amacıyla tarama testleri sıklıkla yapılmaktadır.

Sağlık çalışanları açısından bu bulaş yolu çok risklidir. Herhangi bir delici kesici aletin veya enjektörün kendisine batması bulaşa yol açabilmektedir. Özellikle madde bağımlıları ve damar içi ilaç kullan kişiler tarafından kullanılan ortak enjektörler bu bulaşta önemli yer tutmaktadılar.

HIV pozitif bir bireyde kullanılan ve sterilize edilmeden başka kişilerde kullanılan jilet, diş aletleri, piercing aletleri ve akupunktur araçları ile bulaşma gerçekleşebilmektedir.

Cinsel ilişki esnasında penis, vajina, ağız veya anal bölgede kanama olması da yine aynı şekilde bulaş için yeterli olabilmektedir.

Anneden Bebeğe Geçiş

AIDS nasıl bulaşır denildiğinde bir başka geçiş yolu ise anneden bebeğe bulaş yoludur.

HIV pozitif bir anneden bebeğine gebelik esnasında, doğumda ve emzirme yoluyla bulaş olabilmektedir.

Bunun başlıca sebepleri HIV pozitif annenin plasenta yoluyla bebeğine bulaştırmasıdır. Örneğin doğum esnasında plasenta da yırtılmalar meydana gelir ve burada annenin kanı ile bebeğin kanı birbirine karışır, buda direkt olarak AIDS bulaşına yol açabilmektedir.

Ancak alınan tedavilerle beraber HIV pozitif bir anneden HIV negatif bir bebek doğumu mümkün olabilmektedir.

AIDS Hangi Durumlarda Bulaşmaz?

HIV vücudun dışında yaşayamayan bir virüs olduğu için aslında bulaşması zordur.

• Tükürükle,
• Terleme ile,
• Deriye dokunma ile,
• Başkasının havlusu ile,
• El sıkışma ile,
• Kucaklaşma ile,
• Yanaktan öpüşme ile,
• Yiyecek içecekten,
• Ortak tabak kullanımı ile,
• Havuz ve tuvalet kullanımı ile,
• Aynı evi paylaşmakla,
• Başkasının giysisini giyme ile bulaşmaz!

AIDS Bana Bulaşırsa Nasıl Anlayabilirim?

HIV’in vücuda girişinden itibaren ortalama 10 yıl boyunca hiçbir belirti vermeyebilir. Bu süre ve belirtiler kişiden kişiye değişmektedir. Çünkü HIV direkt olarak kişinin bağışıklık sistemini hedef alır. Virüs vücuda girdikten sonra çoğalmaya başlar. İlerleyen sürelerde virüsün viral yükü yani sayısı arttıkça AIDS evresine geçiş hızlanır. Ve herhangi bir tedavi uygulanmaz ise kişi AIDS’e yakalanabilir. Bu yüzden kişi belirli aralıklarla HIV testlerini yaptırması gerekmektedir.

Mavi Laboratuarlar Grubu tüm şubelerinde erken tanı testi olan, VIDAS cihazlarında çalışılan HIV DUO ULTRA çalışılmaktadır. Numuneyi verdikten 3 saat sonrasında sonucunuzu alabilirsiniz.

HIV Nasıl Hastalık Oluşturur?

HIV 'in daha öncesinde vücuda girdiğinde direkt olarak bağışıklık sistemini hedef aldığını söylemiştik. Burada gerçekleşen olay HIV vücuda girdiğinde bağışıklık sistemimizin birer askeri olarak geçen CD4 T lenfosit hücrelerini hedef alır. CD4 T lenfositlerin içerisine yerleşir ve burada çoğalmaya başlar. CD4 T lenfosit hücreleri ise tamamen iş yapamaz hale gelir. Böylelikle vücudun bağışıklık sistemi çökmeye başlar. En ufak hastalıklar dahi ölümcül olmaya başlamaktadır. CD4 T lenfosit hücrelerinin sayımları ise hastalığın seyrinde ise sıklıkla kullanılmaktadır.

AIDS ’ten Korunmak İçin Ne Yapmalıyız?

AIDS günümüzde tüm dünyada hızla artan ve ülkemizde de aynı şekilde artış gösteren bir hastalıktır. AIDS ırk, din, yaş, cinsel eğilim vb. gibi hiçbir faktörü baz almaksızın herkese bulaşabilir. Kişiler genelde kendisinde herhangi bir belirti görmediği için hasta olmadığını zanneder. Fakat kişi hastalığa yakalanmış ve herhangi bir belirti görmüyor olabilir. Bu gibi durumları önlemek amacıyla belirli aralıklarla AIDS testi yaptırmak çök önemli yer tutmaktadır.

• Korunmasız cinsel ilişkiden uzak durulması,
• Çok partnerli şüpheli ilişkilerden uzak durulması,
• Kan nakli öncesinde tarama testlerinin mutlaka yapılmış olması,
• Kullanılmış şırınga, iğne, cerrahi aletlerin mutlaka steril olması,
• Dövme veya piercing te kullanılan araçların steril olması,

gibi durumlar AIDS bulaşmasını önlemekte etkin rol oynamaktadırlar.